Op 17 mei van vorig jaar had ik een interview met Frank Loois. Hij was de eerste in een serie van tien mensen die met hulp van het Stadsfonds bijzondere initiatieven hadden ontplooid en die ik daarover sprak bij gelegenheid van het tienjarige bestaan van het Stadsfonds. Die tien ondernemers ben ik in de loop van de interviewsessies gaan zien als de smaakmakers van Hilversum.

Frank speelde een cruciale rol tijdens de coronacrisis. Mede aan hem was te danken dat de horeca in Hilversum er niet aan onderdoor ging. Het enthousiasme waarmee hij sprak over het succesvolle crisismanagement van hem en zijn collega’s was aanstekelijk.

Smaakmakers: het werd het centrale thema van deze serie. Aan de vooravond van publicatie bereikte ons het bericht dat Frank er niet meer is. Plotseling overleden. Maar zijn gedachtegoed is er nog wel. ‘Wauw’, appte hij, toen hij het interview had gelezen. ‘Leuk stuk geworden. Ik zou niks meer aanpassen’.

In overleg met de familie hebben we daarom besloten het interview hier te plaatsen, zoals we dat van plan waren.

Onze gedachten zijn bij deze bijzondere Hilversummer, zijn vrouw en twee dochters.

Ton Verlind, journalist
Ingrid Geul, Stadsfondsmanager
Mede namens bestuur en raad van advies van Stadsfonds Hilversum

Na vijftien jaar keihard ploeteren had de Hilversumse horecaondernemer Frank Loois van eetcafé Gulle Graef (vijfenveertig werknemers) tot 2019 een gezond bedrijf. Géén schulden, wat reserve op de bank, een probleemloze toekomst. Tót de Coronacrisis een eind dreigde te maken aan wat een sprookje leek te zijn.

‘Heb ik daar al die jaren voor gewerkt om zo roemloos ten onder te gaan’, vroeg hij zich af. Het werd de moeilijkste periode uit zijn ondernemersbestaan, omdat alle gereedschap dat een ondernemer nodig heeft om te ondernemen hem door het wispelturige overheidsbeleid uit handen werd geslagen. ‘Ik had er moeite mee dat andere mensen de controle overnamen. Je mocht open, je mocht beperkt open, je moest dicht. Ik voelde me gemangeld’.
Maar toen realiseerde hij zich: ‘ik ben goed in crisissituaties’. ‘Als er veel shit is vind ik dat best wel leuk’, voegt hij eraan toe. ‘Want je merkt al snel dat je met goede beslissingen het verschil kunt maken’. Dus ging hij niet bij de pakken neerzitten, zocht de samenwerking met andere horecaondernemers en bedacht samen met de hele branche een plan van aanpak om een ramp te voorkomen.
Dát was het moment dat de inwoners van Hilversum kennis maakten met een nieuw fenomeen in hun stad: gezellige terrassen in de openlucht, overdekt met tenten van een Hilversums bedrijf dat normaal gesproken levert voor alle landelijke events, die op dat moment door Corona niet doorgingen. Ze werden tegen kostprijs ter beschikking gesteld en zo doorstonden Frank Loois en zijn collega’s de ellende.

‘Landelijke overheid kwam de beloftes niet na’

Het Stadsfonds Hilversum speelde een belangrijke rol in het slagen van het crisisplan door drie maanden lang flink te investeren in de huur van die tenten. ‘Die aanloopperiode was van vitaal belang om erachter te komen of dit concept zou werken’. Het werkte! En daardoor konden de meeste horecaondernemers na die cruciale eerste drie maanden goeddeels op eigen kracht verder.

Eind goed al goed, zou je zeggen. Maar die laatste opmerking wordt in het gesprek dat ik met Frank heb sterk gerelativeerd. Zijn eigen bedrijf staat weer op het niveau van voor de Coronacrisis, de laatste schulden zijn afgelost en dat geldt inmiddels (mei 2024) voor tachtig procent van de Hilversumse horeca. Maar…. ‘Er is nog veel verborgen leed’, zegt hij. Vooral bij de horecaondernemers die bijvoorbeeld een hypotheek op hun privéwoning hebben moeten nemen om aan hun verplichtingen te voldoen. Die aderlating wordt door de overheid op geen enkele manier gecompenseerd. De landelijke overheid trad aan het begin van de crisis voortvarend op en kwam met de belofte dat ondernemers er niet louter alleen als gevolg van de crisis aan onderdoor zouden gaan. Maar die belofte hield maar kort stand. In de loop van de tijd ontstond willekeur.’ De een wordt wel geholpen, de ander niet’. Frank Loois wil er niet aan voorbij gaan, hoewel de manier waarop de horeca in de Mediastad de crisis de baas werd in grote lijnen een succesverhaal is.

‘De regels gingen aan de kant. Het was grandioos om dat te zien’.

‘Vergeleken met andere gemeentes, hadden we het hier in Hilversum best wel goed voor elkaar’. De gemeente nam het initiatief om een Coronataskforce in te stellen. Ondernemers, burgemeester, wethouders, stadsmanagers kwamen een keer per maand bijeen om de situatie te bespreken. In dat overleg ontstond het idee om de terrassen uit te breiden, een maatregel waarvoor de steun van de gemeente nodig was. ‘Normaal gesproken zou het nemen van een beslissing daarover eindeloos geduurd hebben. Nu ging dat razendsnel. Iemand van de gemeente kwam langs met een stapel vergunningen en plop: voordat je het wist was er toestemming om je terras uit te breiden. Ik vond het grandioos om te zien’. Later kwam het idee om de terrassen te overdekken, voor de meeste bedrijven een behoorlijke kostenpost waarvan niet bij voorbaat vaststond dat die terugverdiend kon worden. Het Stadsfonds zorgde voor een deel van het geld om de eerste drie maanden van dit experiment te overbruggen. Het werd een succes. Daarna konden de meeste horecaondernemers de kosten zelf weer dragen.

‘We konden met ideeën komen en er werd naar ons geluisterd!’

Die doortastendheid en de samenwerking hebben niet alleen geholpen de schade te beperken, maar er ging ook een moedgevend signaal vanuit. Frank: ‘We hadden niet alleen het gevoel dat we met ideeën konden komen, maar het was ook duidelijk dat er naar ons geluisterd werd. De gemeente zorgde ervoor dat we daar waar kansen lagen ook werkelijk de ruimte kregen om te ondernemen. Die manier van optreden gaf letterlijk lucht. De financiële bijdrage van Het Stadsfonds zorgde ervoor dat heel veel ondernemers konden aanhaken, en de stadsfondsmanager hielp de bedrijven met de daarbij behorende papierwinkel’. Die onderlinge solidariteit en de grote bereidheid tot samenwerken ligt naar de overtuiging van Frank Loois aan de basis van wat je zou kunnen zien als dit ‘Hilversumse succes’.

Hoe kijkt Frank Loois als ondernemer aan tegen het Stadsfonds?

‘Het is superpositief dat iedereen met ideeën kan komen en daar geld voor krijgt als een plan gedragen wordt door een aantal partners die samen willen werken. Sommige ondernemers worstelen er nog wel mee dat je met een clubje aan de slag moet, maar als iedereen voor eigen parochie gaat aanvragen wordt het willekeur. Het is belangrijk dat Het Stadsfonds deze impuls geeft om samen te werken’. De crisis heeft hij inmiddels achter zich gelaten, het trauma is verwerkt.  ‘Hoewel het best wat tijd heeft gekost om het vertrouwen weer terug te krijgen’, voegt hij eraan toe. 

Wat zijn in dit verhaal de succesfactoren?

Tekst: Ton Verlind
Fotografie: Ilona Hartensveld

Oproep van de vrienden van Frank Loois:

Hallo, als vrienden van Frank zijn we de volgende inzamelingsactie gestart op GoFundMe:
“Klaar staan voor Frank Loois”

We zouden het geweldig vinden als je de inzamelingsactie deelt en wilt doneren.